Sırp Cumhuriyeti ve BH'deki Yüksek Temsilciler Dairesi seneyi büyük oranda başladıkları şekilde, anlaşmazlık halinde ve karşılıklı açık suçlamalarla bitiriyorlar.(Yüksek Temsilciler Dairesi, AFP, AKI, Fena, B92, Radio Srbija - 29/12/09; Reuters, AP, RFE/RL, Yüksek Temsilciler Dairesi - 14/12/09) BH Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko. [Getty Images] Yüksek Temsilci Valentin Inzko 29 Aralık Salı günü Sırp Cumhuriyeti (SC) parlamentosunu Bosna-Hersek (BH) mahkemelerinde görev yapan yabancı hakim ve savcıların görev sürelerini uzatma kararını reddetmesinden ötürü ağır şekilde eleştirdi.Uluslararası toplumun BH'deki baş elçisi yaptığı açıklamada, meclisin "Yüksek Temsilci tarafından yürürlüğe konmuş Bosna-Hersek yasalarının uygulanmasını reddetme yönündeki kararlarının Dayton Barış Anlaşması'na (DPA) aykırı olduğunu" söyledi.Açıklama, SC meclisinin taraf hükümeti tarafından sunulan ve Inzko'nun BH yargısındaki uluslararası varlıkla ilgili yakın tarihli bir kararını "tamamen" reddeden bir metni onaylamasından 24 saatten kısa bir süre sonra geldi.BH mahkemelerinde görev yapan yabancı hakim ve savcıların görev sürelerinin yıl sonundan önce sona ermesi planlanıyordu. Devlet düzeyindeki parlamentonun bu yetkililerin görev sürelerini uzatmaması ve yerlerine yapılacak atamaları ayarlamaması sonrasında Inzko, yüzlerce kovuşturmanın belirsizliğe bürünmesiyle ülkede bir yargı kaosu yaşanmasını önlemek amacıyla durumu kendi kontrolüne aldı.14 Aralık'ta yetkili, BH'deki savaş suçları davaları üzerinde çalışan yabancı hakim ve savcıların görev sürelerini 31 Aralık 2012'ye kadar uzattı. Yetkili ayrıca, organize suç ve yolsuzluk davalarıyla uğraşan yabancı hakim ve savcıların da BH'de kalmaları, ancak danışmanlık görevi sürdürmelerine de karar verdi.Kararını açıkladığı konuşmasında Inzko, kararın ardındaki mantığın "savaş suçları dairesinde görevli yabancıların görev sürelerinin uzatılmamasının sürmekte olan davalar üzerinde ciddi sonuçlara yol açabileceği" olduğunu söyledi. Yetkili, bunun Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kapanma stratejisini tehlikeye atabileceği ve "en önemlisi de tanıkların sanıklar önündeki acı veren ifade süreçlerini tekrarlamaları anlamına geleceğini" de sözlerine ekledi.BH'deki 1992-1995 ihtilafına son veren DPA uyarınca, Yüksek Temsilci yasa dayatma ve yerel yetkilileri görevden alma da dahil olmak üzere kapsamlı yetkilere sahip bulunuyor. Salı günkü açıklamasında Inzko, "Sırp Cumhuriyeti Dayton Barış Anlaşması'na tamamen uymalı ve Dayton ve BM Güvenlik Konseyi Kararları'na dayanılarak alınan tedbirlere karşı çıkmamalıdır." dedi.AFP'nin Bosnalı Sırp haber ajansı SRNA'dan aktardığı bilgilere göre Inzko, SC parlamentonun bir önceki gece onayladığı belgede "Yüksek Temsilcinin kararlarını kabul etmek veya uygulamak için hiçbir yasal yükümlülük olmadığı" ifadesinin yer aldığını kaydetti.Yüksek Temsilcinin aldığı kararlar ve otoritesine sık sık karşı çıkan SC Başbakanı Milorad Dodik milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada, BH mahkemelerinde görev yapan uluslararası hakimlerle ilgili sorunun tamamen referanduma sunulması gerektiğini ileri sürdü. Dodik'e göre, söz konusu referandum SC Referandum Yasası değişir değişmez Mart veya Nisan ayında yapılabilir. Saraybosna merkezi FENA haber ajansının aktardığına göre Dodik, SC parlamentosunda Pazartesi günü gerçekleşen uzun ve ateşli tartışmada "Şu anda YT Inzko tarafından alınmış kararları reddedip referandumla ilgili kararımızı doğrulamak son derece önemlidir." dedi.Milletvekillerinin onadığı metinde Inzko'nun kararı anayasa ve Dayton'a aykırı olarak nitelendiriliyor.Yüksek temsilci Salı günü yaptığı konuşmada, milletvekillerine partilere "savaş suçlarının soruşturulması ve kovuşturulmasında işbirliği yapma" zorunluluğu getiren DPA'nın sivil yönlerini yorumlamada nihai yetkinin kendisinde olduğunu hatırlattı."ICTY ile işbirliğiyle ilgili konular da dahil olmak üzere BH yargı kurumlarını düzenleyen yasal çerçeveyi yadsıyan sonuçlar, hukukun üstünlüğü kavramına yönelik doğrudan bir saldırıdır." diyen Inzko şöyle devam etti: "Bu bağlamda, SC makamlarının SC'nin ICTY ile işbirliği de dahil olmak üzere hukukun üstünlüğüne uyup uymamaları konusunda bir referandum düzenleme gereğini neden hissettikleri sorgulanabilir."Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.