Makedonya'nın Sopiste Belediyesi topraklarında bir nükleer atık deposu kurulmasını engelliyor. Uluslararası yönetmelikler ülkeyi kalıcı bir tesis inşa etmeye mecbur kılıyor.Southeast European Times için Üsküp'ten Zoran Nikolovski'nin haberi -- 26/06/08 İşçiler şu anda atıkları geçici çöplüklerde depoluyorlar. [Getty Images] Makedonya, nükleer atık bulunan ülkeler için geçerli uluslararası yönetmelikler uyarınca, radyoaktif maddeleri depolamak için bir depo inşa etmek zorunda. Ancak potansiyel noktalarda yaşayan insanların itirazları ülkenin bu şarta uymasına engel oldu. Bir depo sahası bulma mücadelesi beş yıl sürdü.Kamuoyunun ilgisini çeken en son olay, sınırları içinde depo inşa edilmesine izin vermeyi reddeden Üsküp'ün dışındaki Sopiste Belediyesi'nde yaşandı.Tesiste, paratonerler veya laboratuvar ve röntgen artıkları gibi radyoaktif elementler kullanan cihazların artıkları saklanacak. Şu anda, ülkenin nükleer atıkları güvenli olmayan kentsel bölgelerde, Brazing Enstitüsü ve eski Radyoizotop Merkezinde tutuluyor.Radyasyon Güvenlik Müdürlüğünden kaynaklar bu geçici tesislerin güvenlik tesislerine uygun olduklarını söylemelerine karşın, bağımsız uzmanlar atıkların insan yerlerde olmamaları gerektiği görüşündeler.Müdürlük, gelecek 100 yıl için 50 metrekarelik kalıcı bir depoya gerek olduğunu ve bunun yerinin de en yakın yerleşim yerinden 10 ila 15 km uzakta olması gerektiğini söylüyor.Bu tip bir tesisin uluslararası yönetmeliklere uyması gerekiyor. Deponun beton duvarlarının 1 metre kalınlığında olması gerekiyor. Atık nakli, radyasyonun Makedonya'daki iyonlaşma radyasyonunun üst limiti olan 0,25 microsievert'i (μSv) aşmasını önlemek için özel araçlarla veya kurşun konteynerlerde gerçekleşmesi gerekiyor.Makedonya'nın AB ile arasındaki İstikrar ve Ortaklık Anlaşması uyarınca nükler atık yönetimi yapması gerekiyor. Dahası, 1995 yılında, Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi (IAEA) Makedonya'yı bir radyoaktif atık deposu inşa etmekle görevlendirmesine karşın bu henüz gerçekleşmiş değil.2005 yılında, yetkililer Petrovec Havalimanı yakınlarındaki bir alanı tahsis etmeye çalışsalar da yerel halk yine inşaatı durdurdu. Bu ayın başlarında, Sopiste Belediye Meclisi topraklarında bir depo inşa edilme olasılığı hakkında bilgi aldıktan sonra radyoaktif atıklarla ilgili bütün faaliyetleri yasaklama kararı aldı.Belediye Başkanı Ljupco Mickovski-Kec, "Sopiste ekolojik açıdan bakir bir belediye ilan edildi ve Dünya Gününü kutluyor, bu yüzden Kozjak Gölü, Treska Nehri ve Jasen Avlanma Bölgesinin bulunduğu, yani dokunulmamış doğal bir ortamın olduğu bir yerde böyle bir tesisin inşa edilmesine izin vermeyecektir." dedi.Müdürlük, henüz bir yer seçmediğini ve ve IAEA'dan talimat beklediğini söyledi.Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.