Kırım Tatarları, Gagauz, Urum, Karay ve Kırımçak Türkleri Eğitimi konusunun ele alındığı II. Ukrayna’daki Türkçe Konuşan Halklar Paneli düzenlendi.    (Kırım Tatarları, Gagauz, Urum, Karay ve Kırımçak Türkleri  Eğitimi )  T. C. Kiev Büyüelçiliği ve TİKA desteği ile Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Edebiyat Enstitüsü Türkoloji Bölümü,  Türk Enformasyon ve Araştırma Merkezi , Bütün Ukraina Cümnä Kuruluşu “Ukraina Gagauzların Birlii” tarafından düzenlenen II. Ukrayna’daki  Türkçe Konuşan Halklar PANELİ 11 Kasım 2008 günü gerçekleştirilmiştir. Kırım Tatarları, Gagauz, Urum, Karay ve Kırımçak Türkleri  Eğitimi konusunun ele alındığı Panel açılış töreninde sırasıyle aşağıda isimleri ve sıfatları yazılı kişiler konuşmuşlardır:Vladimir PidvoynıyKiev Milli T.Şevçenko Üniversitesi  Edebiyat Enstitüsü Türkoloji Bölümü BaşkanıFedora ArnautUkrayna Gagauzlar Birliği BaşkanıÖmer DermenciTİKA Ukrayna Kiev SorumlusuValentin DudkaUkrayna Kültür ve Turizm Bakanlığı Etnik Kültür Bölümü BaşkanıAlla SerednıtskayaUkrayna Milli ve Dini Azınlıkları Komitesi Şube Müdürüİlya LevitasUkrayna Milli Azınlık Dernekleri Meclis BaşkanıAfanasiy MollaGagauz Yeri Özerk Bölgesi Ukrayna TemsilcisiAhmet ÇangaT.C.Kiev Büyükelçiliği Kültür ve Enformasyon Ataşesiİrfan Ünver NasrattınoğluTürkiye Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Başkanı Bu konuşmalarda T.C. Kiev Büyükelçisi sayın Erdoğan İşcan’ın mesajı sayın Ahmet Çanga tarafından; Ukrayna Milli ve Dini Azınlıkları Departmanı Başkanı sayın O.N Sagan’ın mesajı sayın Maystrenko Galina tarafından ; Ukrayna Kültür ve Turizm Bakanı sayın. Vovkun tarafından sayın V.Dudka ; Moldova-Gagauz Yeri Başkanı sayın Mihail Formuzal’ın mesaji sayın Afanasiy Molla tarafından okunmuştur. Türkiyeden gelen Prof.Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu Başkanı olduğu Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu’nun gerekçeli kararını belirttikten sonra Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Edebiyat Enstitüsü Türkoloji Bölümü’ ne ve Bütün  Ukraina Cümnä Kuruluşu “Ukraina Gagauzların Birlii” ‘ne Türkoloji ve Türk Halk Kültürü çalışmalarına yaptıklarından dolayı ödül plaketi ve belgesini takdim edilmiştir.Bundan sonra aşağıdaki program çerçevesinde Panel çalışmalarına geçilmiştir.1. Amine Yahyaeva (Kırım-Tatar)Kırım Özerk Cümhuriyetinde Kırım Tatar dilinde Eğitim Durumu2. Zera Süleymanova. (Kırım- Tatar) Kırım Özerk Cumhuriyeti Orta Okullarında Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Eğitimi 3.İsmail Kerimov(Kırım- Tatar)Kırım Tatar Eğitiminde Kırım Tatar Dilinde Doğalbilim Terminolojisinin Kullanımı4.Enize Adibulaeva(Kırım -Tatar)Kırım Pedagoji Enstitüsü Türk Edebiyatı ve Kırım Tatar Fakültesinde Kırım Tatar Dilinin Eğitimi ve İncelenmesi5. Anna Polkanova (Kırım-Karay)Dünden Bugüne Kırım Karay Türkleri’nin Eğitimi6. Tatyana Örmeli (Kırım-Karay)Kırım Karay Türkleri’nin  Eğitim Sorunları.7. Natalya Budnik (Kırım-Kırımçak)Kırımçaklar’ın Eğitimi. (Ana Dilinin Öğreniminde) Dünkü ve Bugünkü Sorunları8.Tudora Arnaut (Ukrayna-Gagauz)Ukrayna Gagauzları Arasında Ana Dilinin Gelişmesi9. Viktor Vikol (Ukrayna-Gagauz)Bolgrad Bölgesi Okullarında Gagauz Dili Eğitimi10. İvan Akderli (Ukrayna-Gagauz)Bolgrad Bölgesi’nde Yürütme Makamlarının Sivil Milli Kültür Dernekleri ile Etkileşimi11. Anna Stoletnyaya (Moldova-Gagauz]Moldova Eğitim Sisteminde Gagauz dili; Sonuçlar ve Perspektifler. 12. Olga Kulaksız  (Ukrayna-Gagauz)Gagauz Dilini Okuyalım mı Okumayalım mı? Biz Bu Tür Soruyu Hiç Bir Zaman Koymadık13. Boris Kalçev (Ukrayna-Gagauz)Bolgrad Bölge Gazetelerinde Gagauz Dili ile İlgili Yayınlar14. Ahmet Glaşev (Rusya F.-Türkolog)Karaçay-Balkar ve Kumık, Kırımçak, Karayım, Gagauz Dili ve Kültüründe Hazar Kaganlığının İzleri.15. Aleksandr Garkavets (Kazakistan-Urum-Türkolog)Çağdaş Türk Dilinin Gelişiminde YazılıKaynaklardan Yararlanma16.Irina Ponomareva (Ukrayna-Urum-Türkolog)XX. asırda Azak Denizin Etrafında Urum Türkleri’nin Etnik Dil Durumu17. Valeriy Kior (Ukrayna-Urum-Türkolog)Urum Köylerinde Ana Dilin Eğitiminde Ortaya Çıkan Sorunlar18. İrina Driga (Ukrayna-Türkolog)Yaz Okulundan Devamlı Öğrenime: Karay ve Urum Türkleri’nin Uygulamalı Anadil Ders Kitapları19. Ahmet Aydın (Ukrayna-Eğitimci)Yabancılara Türkçe Eğitiminde Metod Uygulamaları ve Modern Teknikler20. Alirıza Özuygun( Türkiye- Eğitimci)Son 8 yılda Kırım Tatar Okullarındaki Dil Eğitimi Sorunları21. Hacımurat Arabacı (Türkiye-Eğitimci)Türkiye’deki Kırım Tatarlar’ın Diaspora Oluşumunda Eğitim Faktöru22. İrfan Ünver Nasrattınoğlu (Türkiye-Türkolog)Türkçe konuşan Ukrayna Azınlıklarının Eğitimi ile İlgili Düşünceler. Görüleceği gibi üç oturum halinde düzenlenmiş olan Panel gerçek anlamda uluslararası düzeyde olmuştur. Panelin sonunda Doç.Dr. Tudora Arnaut, Doç.Dr. Volodimir Pidvoynıy ve Yrd.Doç.Dr. Ömer Dermenci tarafından yapılan değerlendirmede :Kırım Tatar dilinde terminoloji sözlüklerin yetersizliğiKırım Tatar’larında Fen bilgisi ders kitaplarının eksikliğiTüm Türkçe Konuşan halklarda kaliteli ders kitaplarının hazırlanmasında uzman eksikliğiKırımçaklar için pazar okullarının acilen  açılması gereğiKaray ve Kırımçaklar’ın Ukrayna’nın yerli halklar Avrupa haritasına dahil edilmesiKiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Edebiyat Enstitüsü Türkoloji Bölümü’ne gelecek yıl  Türk Dili ve Edebiyatı’nı öğrenmek amacıyle Türk azınlıklarından talebe alınması için Üniversiteye resmi başvurulmasıUkrayna’da Türkçe Konuşan halkların yeniden dil, tarih ve kültür alanlarında hazırlanacak olan kitaplarının yeniden yazılması ve böylelikle Türk dünyası ile entegre olmalarının sağlanması.Sovyetler Birliği döne”minde adları değiştirilen Gagauz  köylerinin  eski Tükçe adlarının da Ukraynaca adlarının yanında latin alfabesi ile yazılmasıGagauz köylerindeki okullarda gagauzca verilen derslerin sürelerinin uzatılması14.04.2008 tarihinde Ukrayna Bakanlar Kurulunun almış olduğu kararname ile Gagauz dilinin latin alfabesine geçmesi ile acilen latin alfabesi ile ders kitaplarının yeterli kadar bastırılarak okullara dağıtılması.Eski Urumca (Karamanlıca) yazma eserlerinin okunup incelenmesini yapabilecek uzman kişilerin olmamasıUrum Türkleri’nin yaşadığı bölgede dil eğitimi verebilecek öğretmen yetiştirimesi gereği ve okullarda Urumca’nın seçmeli ders olarak okutulması.Urum dilinde kitapların acilen hazırlanmasıUrum Türklerinin yaşadığı bölgedeki Urum Türkleri’ne Rumca-Yunanca öğretilmekte olup bu durum devam ederse buradakı Urum Türklerin asimile olunmaları söz konusudur. Sonuç olarak Ukrayna’da yaşayan Türk kökenli azınlıklar  hızla asimile olmaktadırlar. Bu nedenle bu azınlıklardan seçilecek Türk ruhlu eğitimci uzlanların Türkiye’deki yaz okullarında Türkçe eğitimi almaları yararlı olacaktır. Bu hususta Ankara’dakı Bilkent Üniersitesi’nin yaz aylarında açtıkları kurslarında iştirak etmeleri mümkün olduğu gibi TÖMER kurslarındanda yararlandırılmaları şayanı tavsiyedir.Başkan                                                                                          Tudora Arnaut