Sırbistan Ekonomi Bakanı Mlacan Dinkiç ve ekibi, Sırbistan'ın çıkarlarının korunmasını sağlama amaçlı önerilerinin hükümet tarafından reddedilmesi sonrasında, Perşembe günü Rusya ile bir enerji anlaşmasıyla ilgili müzakereleri sürdüren çalışma grubunu terk etti.
(Blic 12/12/08; AP, RIA Novosti, Beta, B92, Sırp Hükümeti - 11/12/08; AFP, Reuters - 05/12/08)
 Ekonomi Bakanı Mlacan Dinkiç, önerilen anlaşmayı protesto etmek üzere 11 Aralık Perşembe günü Sırbistan'ın Ruslarla müzakereleri sürdüren ekipten istifasını sundu. [Getty Images] |
Sırbistan Ekonomi Bakanı Mlacan Dinkiç, sunduğu önerilerden bazılarının hükümet tarafından reddedilmesi üzerine 11 Aralık Perşembe günü Rusya ile bir enerji anlaşması konulu müzakereleri sürdüren ekibin başkanlığından istifa etti.
Parlamento tarafından Eylül ayında onaylanan bir ön anlaşma uyarınca, Sırbistan Naftne Industrije Srbije (NIS) petrol rafineri tekelinin %51 hissesini Rus Gazprom'a satmayı kabul etti. Rusya buna karşılık Güney Akımı doğalgaz boru hattının bir kısmını Sırbistan topraklarından geçirmenin yanı sıra Banatski Dvor'da bir yeraltı doğal gaz depolama tesisi inşa edecek.
Üçlü koalisyon hükümetinde yer alan G17 Plus partisine başkanlık eden Dinkiç, Rusya sadece NIS'nin satış anlaşmasını hemen imzalamaya hazır olmasına karşın Sırbistan'ın Güney Akımı'na dahil edilmesinin garanti edilmemesi yüzünden çalışma grubundan ayrıldığını söyledi. Dinkiç'in, Sırbistan'ın sırasıyla NIS, Güney Akımı ve Banatski Dvor ile ilgili üç bağlayıcı anlaşmanın imzalanması üzerinde ısrar etmesi yönündeki önerisinin hükümet tarafından reddedilmesi sonrasında, bakanın yardımcılarından üç tanesi de gruptan ayrıldı.
Dinkiç, Belgrad merkezli Blic gazetesinde Cuma günü yayınlanan bir açık mektupta, "Ruslar sadece bir bağlayıcı anlaşmayı imzalamayı kabul ediyor, o da NIS hakkındaki." dedi. "İki yıl içinde doğalgaz boru hattının inşa edilip edilmeyeceğinin belli olacağını söylüyorlar. Yani NIS'nin satış anlaşmasını imzalarsak, Sırbistan geri kalan iki projenin gerçekleşeceğine dair hiçbir güvence almıyor. Sadece bütün enerji anlaşmasının Sırbistan'ın doğalgaz boru hattını alması için imzalandığını hatırlatırım."
Dinkiç Perşembe günü, başlangıçta petrol tekelinin hisselerinin sadece %25'inin, geri kalan %26'nın da Güney Akımı'nın yapımına ilişkin bağlayıcı sözleşme imzalandığında Gazprom'a satılmasını da önerdi.
Belgrad merkezli B92'nin bildirdiğine göre, kabine toplantısına katılan bakanların büyük kısmı, "NIS'nin Gazprom'a hiçbir güvence olmaksızın satılmasında ısrar ederek" buna karşı çıktı.
Dinkiç, ülkeyle Rusya arasındaki kapsamlı enerji işbirliği ön anlaşmasının NIS ile ilgili bölümünü, ülkesi için avantajsız görerek en sert eleştirenler arasında yer alıyordu.
Gazprom, 400 milyon avro karşılığında Sırp petrol kuruluşunun çoğunluk hissesine sahip olacak. Ön anlaşma uyarınca, Ruslar 2012 yılına kadar 50 milyon avroluk ek yatırım da yapacaklar.
Ancak Blic'e göre, yatırım sözü zamanla yerini Rusların NIS'ye ancak değişken olarak ve sadece geri ödemenin ilk yılında yıllık %6 faizle kredi verme yönündeki teklifine bıraktı. Bir önceki öneride, Sırbistan krediyi yıllık %9 faiz oranıyla geri ödeyecekti.
Dinkiç, Rusların Sırbistan'da petrol ürünleri satış tekelinin, Belgrad'ın AB'ye buna 2010 yılı sonuna kadar son verileceği yönündeki sözüne rağmen 2014 yılına kadar yürürlükte kalmasını istediğini de söylüyor. Bakana göre, AB'nin çevreyle ilgili tedbirlerinin uygulanacağına dair de bir güvence söz konusu değil.
Ancak hükümet Dinkiç'in, NIS satış sözleşmesinin Güney Akımı ve Banatski Dvor ile ilgili anlaşmalardan önce imzalanması halinde meclis tarafından onaylanması yönündeki önerisini kabul etti.
Rusya ile sürdürülen müzakerelerle görevli çalışma grubuna artık Başbakan Mirko Zvetkoviç başkanlık edecek.
Yorumlar