Duyuru

Sosyal katkı reformu ileri yönde atılmış önemli bir adım

Makedonya

  /   444   /   07 Temmuz 2014, Pazartesi

 Yazdır

  

 

 

 

SETimes 24 Şubat tarihli bir makalesinde Makedonya'da yeni bir Kamu Gelirleri Dairesi yazılımının çıktığını bildirmişti. Makedonya Maliye Bakanlığı haberimize verdiği yanıtta, konunun bütün yönlerini yansıtmadığımızı ileri sürdü. Bölgedeki olayları tarafsız ve gerçeklere dayalı biçimde aktarmak SETimes'ın misyonudur. Dengeli bir haber sunmak amacıyla, Makedonya Maliye Bakanlığı'ndan Martin Martinoski'nin aşağıdaki yazısını sunuyoruz.

Üsküp'teki Maliye Bakanlığı'ndan Martin Martinoski'nin yazısı -- 11/03/09

photo

Makedonya Maliye Bakanı Trajko Slaveski. [Fotoğraf: Makedonya Maliye Bakanlığı]

Devletin kazanç vergisi ve kişisel gelir vergi oranlarında sadece %10'luk bir azalmaya rağmen bütçe gelirlerinde bir artış yaşadığı sabit vergi oranının getirilmesi sonrasında, Makedonya Cumhuriyeti kapsamlı bir mali reforma daha imza atmıştır - yani, 1 Ocak 2009'da başlatılan sosyal katkı reformu. Bu, Makedonya tarihinde uygulanmış en karmaşık reform girişimlerinden biridir. Uygulamasında, tümü de maliye bakanlığının eşgüdümünde olmak üzere bir çok hükümet kurumu ve fonu yer almaktadır.

Söz konusu reform, herşeyden önce hem işverenler hem de çalışanlar için daha iyi bir iş ortamı yaratma amaçlı üç ana bileşenden meydana gelen karmaşık bir tedbir paketidir.

İlk unsur, sosyal katkı oranlarının üç yıllık bir süre zarfında üçte bir oranında kademeli olarak düşürülmesini içermektedir - yani önceki %32'den (işverenin brüt gelirinin) 2011 yılında %22'ye (2009'da %27,9 ve 2010 yılında %24,7). Böylelikle, iş maliyetleri de düşürülmekte, Makedonya'daki şirketlerin rekabet güçleri ve kriz dönemlerinde sermaye geri dönüşü için en iyi şartları arayan yeni yatırımcılar çekme olanakları yaratılmaktadır.

İkinci unsur brüt maaş kavramının getirilimesidir. Bu maaş hesaplama ilkesi bütün çağdaş pazar ekonomilerinde uygulanmakta olup, Makedonya bölgede bunu uygulamaya geçirmemiş olan son ülkelerden biridir. Bu tedbir işverenler, çalışanlar ve sistem için bir çok fayda sağlamaktadır. Brüt maaş kavramının yerleşmesiyle, işverenlere maaşları hesaplamada daha basit bir prosedür sağlanmakta, idari giderler düşürülmekte ve iş maliyetleriyle ilgili daha net bir tablo ortaya çıkmaktadır.

Çalışanlar da buna karşılık, yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediği konusunda eksiksiz bir içgörü kazanarak, zorunlu sosyal sigorta sistemine olan kişisel katkı hislerini güçlendirirler ve "maliyet", yani ödenen katkılarla ve bundan doğan haklar arasında doğrudan bir bağlantı kurarlar. Devletin bakış açısından, brüt maaş kavramında yapılan değişiklik (ödeme yükümlülüklerinden) kaçınılmasında bir azalmaya yol açarak, sağlık ve emeklilik sistemine istikrarlı bir şekilde kaynak sağlamaktadır.

Bu reformun üçüncü sac ayağı da katkıların tahsilatının Kamu Gelirleri Dairesi (PRO) içinde bütünleşmesidir. Reformdan önce katkılar farklı kurumlara ödeniyordu. Bu durum da veritabanlarında farklılıklara ve belli katkıların ödenmesinde daha yüksek bir kaçırma olasılığına yol açıyordu. Bu katkıların tahsilatının birleştirilmesi bu risklerin yanı sıra işverenlere olan maliyetleri de azalmaktadır.

Söz konusu değişiklikle, işverenler artık birden fazla kurum yerine PRO'daki sadece bir masaya gidiyorlar. Aslında, maaş katkıları elektronik ortamda ibraz edilip ek para ve zaman tasarrufu sağlanabildiğinden bunu bile yapmak zorunda değiller.

Reformun sunumu sırasında, bu kadar karmaşık bir dönüşümde kaçınılmaz olan küçük teknik güçlükler yaşanmıştır. Bu durum, muhtemelen bu reformdan tehdit hisseden belli gruplar tarafından istismar edilmiştir. Bu çevreler, bir kısım medyayı kullanarak halk arasında panik ve direniş yaratmaya çalışmışlardır.

Ancak teknik sorunların kısa sürede üstesinde gelinmiş ve şu anda sistemin ülke şirketlerinin %99'unda işlediği görülmektedir. Makedonya güçlü bir reform kapasitesine sahip olduğunu göstermiş ve işleyen bir pazar ekonomisi yaratma yolunda yönde önemli bir adım atmıştır.

Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır. 

  

Yorumlar