AB adayı Türkiye, şüphecileri kültür köprüleri kurmanın erdemleri hakkında ikna etmek için çabalıyor. Ancak yeni bir anket, bunun Ankara'nın elindeki en ikna edici kart olmayabileceğini öne sürüyor.
Southeast European Times için İstanbul'dan Ezgi Kaya'nın haberi -- 24/11/09
Türkiye'nin AB baş müzakerecisi Egemen Bağış bu ayın başlarında yaptığı konuşmada, "Türkiye'de sinagoglar, camiler ve kiliseler yüzyıllardır birlikte var olmuşlardır." diyerek şöyle devam etti: "Türkiye kültürler arası bir köprü oluşturarak kutuplaşmayı önlemekte ve İslam ve demokrasinin birlikte var olabileceğini göstermektedir." Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Haziran ayındaki bir konuşmasında benzer duyguları dile getirdi. Erdoğan, "Türkiye'nin AB üyeliğinin farklı inanç ve kültürlere sahip toplumların karşılaşması için değerli bir fırsat sağlayarak medeniyetleri bir araya getirdiğine inanıyoruz." dedi. Yine de Avrupa kamuoyu ikna olmuşa benzemiyor. Beş AB üye ülkesi tarafından yürütülen yakın tarihli bir anket "kültürler arası" temasının yankı bulamayabileceğini gösterdi ve bazı analistler bunun müzakere heyetinin en iyi yaklaşım açısı olup olmadığını sorguluyorlar. Anket, Boğaziçi Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Merkezi tarafından Almanya, Fransa, İngiltere, İspanya ve Polonya'da 5 bin kişilik bir örnek grup üzerinde yürütüldü. Katılımcılara Avrupalı kimliğini nasıl tanımladıkları, Türkiye ve Türk kültürünü nasıl ve ne derece tanıdıkları, Türkiye hakkında olumlu mu yoksa olumsuz mu duyguları olduğu ve Türkiye'nin AB üyeliğini destekledikleri mi yoksa ona karşı mı oldukları soruldu. Ankette, bugün Türkiye'nin üyeliği konusunda bir AB referandumunu yapılsa, üyeliğin reddedileceği ortaya çıktı. Katılımcıların sadece %41'i bu fikri desteklerken, %52'lik bir kesim olumsuz yanıt verdi. Verilen yanıtlar, kültür farklılıklarının en büyük şüphe kaynağı olmaya devam ettiğini gösteriyor. Türkiye'nin AB üyeliğine karşı olanlar ülkeyi Hıristiyan baskın özellikli bir bloktaki Müslüman "dışlanan insan" olarak görüyorlar. Genel olarak ankette, Avrupalıların Türkiye'nin üyeliğini hâlâ ülkenin kültürü açısından değerlendikleri öne sürülüyor. Üyeliğin lehinde görüş bildirenler ülkeyi müzik, yemek ve turizmle özdeşleştirirken, karşıtlar onu daha çok din açısından değerlendiriyorlar. 18-24 yaş arası gençlerin yanı sıra üniversite diplomasına sahip olanların çoğu Türkiye'nin AB üyeliğini destekliyor. En az destekleyenlerse 65 yaş üzerindeki kesim. Bu arada üyeliği destekleyenler bunu sadece inançlar arasında köprü kurma potansiyeli açısından değil stratejik nedenlerden, yani ülkenin AB'nin Ortadoğu üzerindeki etkisini artırabileceği ve ülkenin Avrupa'nın güvenliğine bulunacağı potansiyel askeri katkıdan ötürü yapıyorlar. Anketin koordinatörü Hakan Yılmaz, Türkiye'nin Avrupalılara uzun zamandır unuttukları din ve laiklik sorunlarını hatırlattığını söylüyor. Ona göre, arabuluculuk ve inançlar arası çabaların vurgulanması gerçekte geri teperek dini ve kültürel sorunları öne çıkarabilir. "Türkiye din ve dini kültürü vurguladıkça, Avrupa'daki Türkiye karşıtı tutumun temelinde yatan yaraya tuz ekiliyor." diyen Yılmaz şöyle devam ediyor: "Türkiye argümanlarını siyasi ve hukuki gerekçelere dayandırırsa -demokrasi veya pacta sund servanda (verilen sözler tutulmalıdır) - Avrupa halkını ikna etmede daha etkili olacaktır." Gerçekten de, ankete katılanlara AB'nin Türkiye'ye tam üyelik sözüne sadık kalması mı yoksa kalmaması mı gerektiği soruldu. Kararlı bir çoğunluk -yaklaşık %58- bu sözlerden geri dönmenin haksızlık olacağını belirtti. Ankette, Avrupalıların üyelik konusunda şüpheleri olmakla birlikte Türkiye'ye çoğunlukla olumlu baktıkları ortaya kondu. Katılımcıların en az %68,5'i Türkiye hakkında olumlu bir fikre sahip olduğunu belirtirken, sadece dörtte birlik bir kesim ülkeye olumsuz gözle bakıyor.
Anketin koordinatörü Hakan Yılmaz, Türkiye'nin Avrupalılara uzun zamandır unuttukları din ve laiklik sorunlarını hatırlattığını söylüyor. [Ezgi Kaya/SETimes]
Türkiye üyelik hedefi için AB içinde destek toplamaya çalışadursun, örgütün liderleri ve diplomatları ülkeyi hoşgörü ve çok kültürlülüğün modeli olarak resmediyorlar.
Yorumlar