"Avrupa’nın son gizemi” olarak adlandırılan Arnavutluk, turistlere harika bir konukseverlik ve lezzetli bir mutfak sunuyor, ama aynı şeyi ülkenin yolları için söylemek mümkün değil.Manjola Hala, Southeast European Times, Tiran – 12/05/08 Yaz mevsiminin yaklaştığı şu günlerde Arnavutlar, ülkelerinin gelişen turizm sektörüyle ilgili iyimser olmakta haklılar. Ülkede bu sektör sürekli bir büyüme gösterirken, hükümet ve sektör liderleri de ortak bir strateji geliştirmek için çalışıyor.Fakat bu olumlu işaretlere rağmen, hâlâ çözülmesi gereken bazı sorunlar var. Özellikle de yetersiz ulaşım altyapısı ve Arnavutluk otellerinin durumu ziyaretçileri ülkeye gelmekten caydırabiliyor.Yetkililer, ülkenin potansiyeliyle ilgili büyük heyecan duyuyorlar. Turizm Bakanı Ylli Pango, "Turizm, ülkenin başarısı açısından çok önemli bir yere sahip. Bu bağlamda Arnavutluk turizmini öncü bir güç haline getirmeyi ve kültürler, ırklar, dinler ve uygarlıklar arasında hoşgörüye katkıda bulunmayı hedefleyen, bölgesel bir model oluşturmaya çalışıyoruz”, diyor.Bunlar oldukça yüksek hedefler ve gerçekleşmeleri uzun yıllar sürebilir. Bununla birlikte ziyaretçi sayısı gerçekten de giderek artıyor. Resmi istatistiklere göre geçtiğimiz yıl ülkeye gelen turist sayısı 2 milyon 100 bin ve bu rakam, 2006 yılındaki rakamın yüzde 19 ve 2005 yılındaki rakamın da yüzde 46 üzerinde.Verilere göre ziyaretçi çekme açısından birinci sırada yer alan macera ve dağ turizmini, sırasıyla kültür turizmi ile kum ve deniz turizmi izliyor. Bu sıralama, çoğunluğu el değmemiş sahillerden oluşan 362 km’lik bir kıyı şeridine sahip küçük bir ülke için tuhaf olabilir. Kristi Andoni’ye göre bunun sebeplerinden biri, bölgesel pazarın doyma noktasını çoktan geçmiş olması. Öyle ki bir hafta güneşlenmek isteyenlerin önünde bir sürü seçenek mevcut.Turizm, kültür ve spor bakanlığı danışmanı olan Andoni, bahsi geçen ilk iki turizm türüne olan talebin artmakta olduğuna da dikkat çekiyor. Ayrıca yaz aylarında yoğunlaşan deniz turizmine kıyasla, bu iki tür için sezon bütün bir yıl sürüyor. Andoni, "Arnavutluk, komşuları arasında fark yaratmasını sağlayacak pek çok eşsiz imkana sahip", diyor. Arnavutluk’u ziyaret edenler, ülkenin kültürel ve tarihi zenginliklerinin tadını çıkarabilir. [Arşiv] Listede üçüncü sırada yer almasına rağmen, kum ve deniz turizmi de, özellikle Kosova, Makedonya ve dünyanın diğer bölgelerinden gelen etnik Arnavutlar için olmak üzere hâlâ büyük önem taşıyor. Bu gruplar yaz tatilleri için Arnavutluk’u tercih ediyor, ki bu da genellikle deniz kenarında bir tatil demek."Ülkemizde turizmin daha da gelişmesi kaçınılmaz", diyen Andoni, Arnavutluk’un yabancı turistleri cezbedecek doğal, kültürel ve tarihi zenginliklere sahip olduğunun altını çiziyor. Giderek daha güvenli bir yer haline gelen Arnavutluk, Avrupa’nın nispeten daha az bilinen bir yeri olması itibariyle de biraz gizemli kalıyor. Zira ülke, on yıllarca süren komünist rejim döneminde tam anlamıyla kapalı bir kutu gibiydi.Arnavutluk’un ilk resmi turizm stratejisi 2004 yılında Alman Teknik İşbirliği Dairesinin (GTZ) desteğiyle hazırlandı. Söz konusu strateji, Arnavutluk'u "Avrupa’nın Son Gizemi" olarak tanıtmayı hedefliyordu. Ülkeye gelen turist sayısı artınca, "Arnavutluk – Keşfetmeniz İçin Sizi Bekliyor" şeklinde yeni bir slogan geliştiren Arnavutluk hükümeti, Arnavutların tarihi ve kültürel açından temel bir erdemi olan cömertlik temasına odaklanmaya karar verdi..Kişi başına düşen kültürel eser sayısı dikkate alınacak olursa, Arnavutluk bu açıdan rahatlıkla Avrupa’nın en zengin ülkesi olabilir. Bakanlık, nüfusla ilgili eski bir istatistik veriye daha fazla dikkat çekerek bu gerçeği ön plana çıkarmaya çalışıyor.Arnavutluk kesinlikle ziyaret edilmeye değer bir yer. Seyahatseverler kültür mirasından, doğal manzaralardan, insanların sıcaklığından ve özellikle de yemeklerden çoğunlukla memnun kalarak ülkeden ayırılıyorlar.Fakat diğer yandan yol altyapısı ve otellerin durumunu olumlu düşüncelerle hatırlamamaları da muhtemel. Arnavutluk’ta yolların durumu turizm sektörünü baltalıyor. [Getty Images] Albania Experience üretim müdürü Stavra Cifligu, "Japon bir turist için, Ohri ile Sarande arasındaki 353 kilometrelik yolun, en fazla 4 saatte gidiliyor olması gerekirken 11 saatte gidilmesi anlamsız oluyor", diyor.Andoni’ye göre ise "en büyük sıkıntı, çevrenin temiz tutulması" ve topluma, bunun öneminin kavratılarak işbirliği yapmalarının sağlanması. Kurumsal seviyede kısa vadeli bir çözüm olarak topluluklarla ve okullarla birlikte çalışılarak, bu konudaki bilinçlilik artırılmaya çalışılıyor. Uzun vadeli çözüm için ise bakanlık bir strateji hazırlıyor.Ele alınması gereken bir diğer sorun ise turistlere sunulan hizmetlerin iyileştirilmesi ve çeşitlendirilmesiyle ilgili. Cifligu, "Kaliteli hizmet veren birkaç yeri ön plana çıkararak turistler için bir çözüm bulduk. Fakat ülkeyi tek başına ziyaret eden bir turist, bu boşluğun farkına varacaktır", diyor.Yetkililer, geçmişteki su ve elektrik kesintilerinin 2008 sezonunda yaşanmaması için çalışmalar yapıldığını dile getiriyor. Öte yandan çevre bakanlığı da sahillerin güvenliğini takip ediyor. Yayınladığı en son raporda 72 sahilden 11’inin standartlara uymadığını belirten bakanlık, insanların bu sahillerden uzak durmalarını tavsiye ediyor.Hükümetin 2008'i turizm yılı ilan etmesi, ziyateçi sayısınında daha da artış olmasını sağlayabilir. Ülkenin turizm potansiyelinin geliştirilmesine yönelik özel çalışmalar yapılıyor. Tahmini olarak 340 milyon izleyici, CNN aracılığıyla ilk kez olarak Arnavutluk’un turistlere neler sunabileceğini görme imkanına sahip olacak.Bugün Cifligu, "Arnavutluk turizmi” ile "büyümenin" eşanlamlı olduğunu söylüyor. Fakat sektörün uzun vadede karşı karşıya kalacağı engelleri aşabilmesi için, daha fazla ilerleme kaydedilmesi ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi gerekiyor.Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.