Halk, Bosna-Hersek'te ilerlemenin engellenmesinden sorumsuz siyasileri ve karmaşık bir anayasal rejimi sorumlu tutuyor.
Southeast European Times için Saraybosna'dan Antonio Prlenda'nın haberi -- 23/04/10
|
22 yaşındaki Jasna Pekiç, BH'deki ortamın geçimsiz milliyetçilikle fazla yüklü olduğunu kabul ediyor. [Antonio Prlenda] |
Başta gençler olmak üzere pek çok Saraybosnalı, ülkelerindeki siyasi ve ekonomik durumda iyileşme olasılığı hakkında oldukça kuşkucu görüşlere sahip.
ABD ve AB'den üst düzey yetkililerin geçtiğimiz günlerde Saraybosna'da yaptıkları bir ziyarette, sorumluluk tamamen geçmiş ve görevdeki siyasilere ve pek çok gencin algıladığı şekliyle uluslararası toplum tarafındna terk edilmiş sabit bir sisteme atıldı.
20 yaşındaki hukuk öğrencisi Safet Sariç SETimes'a verdiği demeçte, birçok insanın BH'li yetkililerin 6 Nisan'da ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı James Steinberg ile tartıştıkları mevcut durum ve siyasi görünüm hakkında hem üzgün hem de stresli olduğunu söyledi.
"Vatandaşların ödediği vergileri harcamak dışında yararlı hiçbir şey yapmayan dev bir siyasi sisteme sahibiz." diyen Sariç şöyle devam etti: "Siyasilerimiz zaman ve kaynakları uzun zaman önce bitirmiş olmamız gereken şeyleri tartışmaya harcarken bu kadar çok işsiz görmek oldukça acı verici."
Sariç, 1992-1995 BH ihtilafının sona ermesinden bu yana 15 yıl geçtiğine işaret etti: Öğrenci, 15 yıl içinde bir çok sorunun çözülmüş olması gerektiğini söyledi.
Sariç, "Büyük oranda fazla karmaşık ve fazla pahalı olan bir siyasi sistem yüzünden uzlaşma ve düzelme sürecinde kalıcı olarak sıkışmışız gibi hissediyorum." dedi.
"Komşularımız bu süreçlerde bizden çok daha fazla ilerlediler. AB ve NATO yolunda ilerlemeye başlayıp sonunda Avrupa ailesinin saygıdeğer bir üyesi olacağımızı kesinlikle umut ediyorum."
39 yaşındaki sanatçı Andrej Cerkoviç, BH'li siyasilerin sadece iki tarafın tek bir ülkeyi meydana getirmesine dayalı statükoyu korumakla ilgilendiklerini söyledi. Ona göre bu da, ülkenin geneli ve bütün halkına mal oluyor.
Cerkoviç, "Anayasa bu ulusal parçalanmayı destekliyor." dedi.
"Siyasiler çoğunlukla kendi 'ulusal' sorunlarıyla ilgilenirlerken, BH'nin asıl sorunları -ekonomi, sağlık, eğitim- arka planda kalıyor." diyen Cerkoviç, üç kurucu halka dayalı bir anayasal sistemin insanların BH vatandaşı olma duyularını baltaladığını da ekledi.
Saraybosna'daki Kriminoloji Fakültesi lisansüstü öğrencisi olan 22 yaşındaki Jasna Pekiç, BH'deki ortamın kavgacı milliyetçilikle fazla yüklü olduğunu kabul ediyor.
"İnsanlar geçmişte o kadar travmatize olmuşlar ki, bugünü sorgulayamıyorlar." diyen Pekiç şöyle devam etti: "Siyasiler de, sırf ellerindeki büyük gücü tutmaya devam edebilmek amacıyla, vatandaşlarımız arasındaki farkları vurgulamak, farklı olma korkusunu yaratmak için ellerinden geleni yapıyorlar."
Ancak Pekiç, kendi neslinin tavırlarından cesaret alıyor.
"Gençler milliyetçi söyleme karşı tamamen bağışık olmasalar da, geçmişten çok gelecekle ilgileniyor gibi görünüyoruz." diyen genç öğrenci şöyle devam etti: "Aslında anayasada tümüyle bir değişikliğe gidilmesini tercih ederdim. Tarafların ve milliyetçiliği dayatan her türlü siyasetin lağvedilmesinden yanayım. İnsanlar, kendi taraf veya siyasi partilerinden olan kişiye değil, en yetkin kişiye oy atabilmeli."
"Bu yıl seçim yılı ve etnik toplumlar arasındaki özellikle derin bölünmeleri görebiliyorsunuz." diye Zukoviç, görevdeki siyasi elit partilerin büyük olasılıkla yeniden seçileceklerine işaret ediyor.
37 yaşındaki vergi müfettişi Zeljko Raduloviç, Saraybosnalılar arasında büyük bir çoğunluk hükümet ve anayasa değişikliği isterken, kırsal kesimde ve köylerde yaşayan halkın etnik liderlerine uymaya daha eğilimli olduğunu ortaya koyuyor.
"Hızlı bir değişim beklemiyorum." diyen Raduloviç şöyle devam etti: "Uluslararası toplumun BH'den fazla erken ayrıldığını hissediyorum. Sorumsuz siyasilerimize baskı yapmak için daha fazla çaba göstermeliler, zira ne yazık ki seçimlerde atacağımız oylar fazla bir şey değiştirmeyecek."
Yorumlar