Sağlık bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Kosova bebekler ve anneleri arasındaki ölüm oranlarını düşürme amaçlı yeni stratejiler uygulayacak.
Southeast European Times için Priştine'den Linda Karadaku'nun haberi -- 22/04/10
|
Kosovalı jinekolog Sueda Latifi, ülkesindeki prematüre bebeklerin çoğunun hayatlarının ilk altın haftasında öldüğünü söyledi. [Getty Images] |
Sağlık sistemindeki profesyonellik ve kaynak eksikliği Kosova'nın yüksek bebek ölüm oranının yanı sıra çok sayıda annenin doğum sırasında hayatını kaybetmesinde önemli rol oynuyor. Dünya Sağlı Örgütü'ne (WHO) göre, ölümlerin %68'i gebelik sırasındaki komplikasyonlardan kaynaklanıyor. Bu ölümlerin yaklaşık %36'sına da doğum sırasındaki travmalar neden oluyor.
İstatistikler, WHO'nun 2000-2008 yılları arası dönemi kapsayan bir raporunda yer alıyor.
18 yaşındaki bir anne olan Adriana Biba, Şubat 2009'da Priştine'deki Üniversite Klinik Merkezi'nde ölü bir bebek doğurduktan saatler sonra hayatını kaybetti. Babası Muhamet Biba Kosova'nın Kosova Sot gazetesi tarafından aktarılan sözlerinde, tıbbi personelden hiç kimsenin kızının durumunun ciddileştiğinin farkına varmadığını söyledi. Baba Biba kızının ölümüne neyin yol açtığını bulmaya kararlı.
Kosova'daki hastaların çoğu devlet hastanelerinin çok kötü hizmet verdiği görüşündeler. Bir kadının, Priştineli mimar İlirjana'nın bebeğini doğurmak için özel bir klinik seçmesinin de nedeni bu.
Özel kliniklerdeki fiyatlar değişirken, Ilirjana'nın seçtiği klinikte doğum için 600 avro alınıyor. Sezaryen maliyetiyse bunun iki katından fazla. Kosova'da ortalama aylık maaşın yaklaşık 300 avro olduğu düşünülürse, çok az kişi özel sağlık giderlerini karşılayabiliyor.
Devlet klinikleri resmi olarak parasız olmasına karşın, Kosovalı bir jinekolog olan Sueda Latifi'nin işaret ettiği erken doğan bebeklerin çoğunun yaşamın ilk altı haftasında hayatını kaybettiği şartlar iyi değil. Latifi, devlet hastanelerin kötü durumda olmasının başlıca nedenlerinden birisinin kaynak ve tıbbi cihaz yetersizliği olduğunu söylüyor.
Radio Free Europe'a konuşan Latifi, "İnsan faktörü mucizeler yaratamaz, temel ilaçlar eksik." diyerek şöyle devam etti: "Düşük kilolu doğan bebekler, bizim gibi devlet hastanelerinde bulunmayan özel cihazlara ihtiyaç duyarlar. Yerel ve uluslararası alanda bütün kurumları alarma geçirdik."
Priştine'deki WHO'dan Sami Uka, bu sorunla mücadelenin Kosova toplumu açısından hayati bir mesele olduğunu ve hakettiği ilgiyi görmediğini söyledi. Uka, Kosova'nın sağlık sistemi için genel bir bilgi sisteminden, bütün kritik verileri bir araya getirecek bir sistemden yoksun olduğunu belirtti.
Sağlık bakanlığı, doğumların çoğunun Priştine'nin ana hastanesinde gerçekleşmesi yüzünden burada daha fazla sayıda anne ve bebek ölümü kaydedildiğini ileri sürüyor. Fakat bu tamamen doğru değil.
Sağlık bakanlığı sözcüsü Faik Hoti SETimes'a yaptığı açıklamada, ölümlerin çoğu daha yoksul kırsal kesimlerde meydana gelmesine karşın yine de Priştine'de kaydedildiği için istatistiklerin çarpık olduğunu ileri sürüyor.
"İnsanların geldiği yer Priştine değil." diyen Hoti şöyle devam etti: "Decan, Dragaş, Mitrovica, Vuştri ve Malişeva gibi yerler."
"Sağlık bakanlığı, üreme sağlığına yönelik yeni stratejinin gözden geçirilmesi ve uygulanması yoluyla bebek ölümlerinin azaltılabileceğine inanmaktadır." diyen Hoti, buna doğum öncesi eğitime daha fazla kaynak ayrılmasının yanı sıra sağlık tedarikçilerine daha fazla eğitim verilmesinin de dahil olduğunu açıkladı. Ayrıca, kırsal bölgelerde de daha fazla kadın hastalıkları ve doğum klinikleri kurulması gerekiyor.
Uka, WHO'nun 2000 yılından beri ülkenin bebek ve çocuk ölümlerine çözüm bulacak bir strateji uygulamasını tavsiye ettiğini söyledi. Bu strateji WHO ve UNICEF tarafından hazırlandı.
Çocukların aşılanmasının yanı sıra bebek ve çocuk beslenmesine ilişkin şartlarla ilgili genişletilmiş bir program da bulunuyor. WHO, doğum öncesi ve sonrası bakımın iyileştirilmesi gereğini vurguladı ve Kosova'da anne ve bebek sağlığıyla ilgili bir seminer planladı.
Yorumlar