Ayhan Demir
İsmi son birkaç yıldır yalnızca kriz haberleriyle gündeme gelen Yunanistan ve kısa süre önce AB üyeliğine müracaat eden Sırbistan, 6 Mayıs günü sandık başına gittiler. Her iki ülkeden de oldukça ilginç seçim neticeleri geldi.
Seçim neticelerini değerlendirmeye komşumuz Yunanistan’dan başlayalım.
4 Ekim 2009 seçimlerinde yüzde 33,48’lik oy oranıyla 91 milletvekiline hak kazanan Yeni Demokrasi Partisi-ND, oy oranı azalmasına rağmen, seçimlerin galibi oldu. ND, yüzde 18,88’lik oy oranı ile 108 milletvekili çıkardı.
Bir önceki seçimde yüzde 43,92’lik oy oranıyla 160 milletvekili elde ederek iktidara gelen PASOK, bu seçimlerin tartışmasız mağlubu oldu. PASOK, yüzde 13,19’lik oy oranı ile 41 milletvekili çıkardı.
Seçimin mutlak galibi olan Radikal Sol İttifak-SYRIZA ise, oylarını dört kat artırmayı başardı. SYRIZA, yüzde 16,76’lik oy oranı ile 52 milletvekili çıkardı.
Seçime katılan diğer partilerden; Bağımsız Yunanlar yüzde 10,60 ile 33, Yunanistan Komünist Partisi-KKE yüzde 8,47 ile 26, Altın Şafak yüzde 6,97 ile 21 ve Demokratik Sol-DİMAR yüzde 6,10 ile 19 milletvekili çıkardı. Ortodoks Halk Birliği-LAOS, Yeşiller Partisi ve Liberal Demokrat İttifak-DİSİ, yüzde 3’lük seçim barajını aşamadılar.
Yunanistan seçimlerinin tek sevindirici tarafı, Batı Trakya Türk Azınlığına mensup milletvekili sayısının ikiden üçe çıkması oldu. Rodop ilinde PASOK’tan Ahmet Hacıosman ile SYRIZA’dan Ayhan Karayusuf ve İskeçe ilinde SYRIZA’dan Hüseyin Zeybek, parlamentoya girdiler.
Yunan halkı, hiçbir partiye, tek başına hükümet kurabilecek desteği vermedi. Bunun yerine, koalisyon seçeneklerini denemelerini istedi. Yeni parlamentonun iktidar seçeneklerinden ilki, Yeni Demokrasi öncülüğündeki, sağ koalisyon hükümeti. Bunun dışında, PASOK destekli, ND hükümeti de söz konusu olabilir.
ND ve PASOK’un bir araya gelmesinden oluşan bir koalisyon hükümeti de kurulabilir. Her ne kadar SYRIZA mümkün olmadığını söylese de, ND-SYRIZA koalisyonu da alternatifler arasında. ND ve PASOK destekli, yeni bir teknokratlar hükümeti de kurulabilir. Hükümet çalışmalarının başarısızlıkla sonuçlanması halinde, Yunanistan, Haziran ayında yeni bir seçime gidebilir.
Gelelim Sırbistan seçimlerine…
Bu pazar günü sandık başına giden bir diğer Balkan ülkesi Sırbistan, aynı anda üç seçim yaptı. Sırbistan halkı, hem yeni Cumhurbaşkanı’nı, hem de 250 sandalyeli Sırbistan Parlamentosu’nun yeni üyelerini ve 3 bin 600 belediye başkanını seçti.
İlk neticelere göre; mevcut Cumhurbaşkanı Boris Tadiç’in Demokrat Parti’si yüzde 25,4 ve milliyetçi Sırp Kalkınma Partisi-SNS lideri Tomislav Nikoliç yüzde 25,2 oranında oy aldılar. Sırbistan Sosyalist Partisi-SPS lideri İvitsa Daçiç yüzde 14,2; Demokratik Sırbistan Partisi-DSS lideri Voyislav Koştunica yüzde 7,2; Liberal Demokrat Parti-LDP lideri Çedomir Yovanoviç yüzde 5,2 oranında oy aldılar.
Hep Birlikte Hareketi’yle seçimlerine katılan ve tek Müslüman Cumhurbaşkanı adayı olan Muamer Zukorliç ise, yüzde 1,3 oranında oy aldı. Zukorliç’in aldığı oydan ziyade, Sırbistan Müftüsü kimliğine sahip bir Müslüman’ın seçim yarışına dâhil olması oldukça önemliydi.
Parlamento seçimlerindeki oy dağılımı ise oldukça ilginç oldu. Sırbistan Kalkınma Partisi-SNS yüzde 24,1 ile 73 ve Demokrat Parti-DS yüzde 22,4 ile 68 milletvekili çıkardı.
Sırbistan Sosyalist Partisi-SPS yüzde 14,4 ile 45, Demokratik Sırbistan Partisi-DSS yüzde 6,9 ile 20 sandalye elde etti. Farklı bir söyleme sahip olan Liberal Demokrat Parti-LDP yüzde 6,6 ile 20 sandalyenin sahibi oldu.
Sırbistan Birleşik Bölgeler-URS yüzde 5,3 ile 16, Voyvodina Macar İttifakı-SVM yüzde 1,9 ile 5 ve Seçilmiş Seçeneklerin Hiçbiri-NOPO yüzde 0,6 ile bir sandalye sahibi oldular. Yüzde beşlik seçim barajını aşamayan Sırp Radikal Partisi-SRS, parlamento dışında kaldı.
Sancak bölgesinin Müslüman partileri, Sancak Demokratik Eylem Partisi-SDAS yüzde 0,6 ve Hep Birlikte Hareketi yüzde 0,5 oranında oy alarak, birer sandalye kazandılar.
Sandıktan çıkan netice, 20 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda, Boris Tadiç ve Tomislav Nikoliç’in yarışacağını ve koalisyon hükümetinin kurulacağını işaret ediyor. Ancak, sandıktan çıkan bu çok parçalı yapıyla, ikinci turda ipi kimin göğüsleyeceğini kestirmek mümkün değil.
Mevcut sonuçlara göre, Liberal Demokrat Parti ya da Sırbistan Birleşik Bölgeleri’nin desteğini almak şartıyla, Demokrat Parti ve Sırbistan Sosyalist Partisi koalisyonundan oluşan yeni bir hükümet kurulabilir.
Boris Tadiç’in, Demokrat Parti’den yüksek oy alması; Sırpların, AB uğruna, Tadiç’i desteklemeye devam ettiğini ancak DP’den pek memnun olmadıklarını gösteriyor.
Sırpların geçmişleriyle yüzleşmesi gerektiğini ve Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik’in siyasi bir bomba olduğunu söyleyen Çedomir Yovanoviç liderliğindeki LDP’nin yüzde 6 civarında oy alması, küçük de olsa, Sırbistan’ın geleceği adına bir umut belirtisi.
Yorumlar