Bosna-Hersek AB ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nı Pazartesi günü imzalayacak. Southeast European Times muhabiri Yusuf Ramazanoviç BH Avrupa Entegrasyon Müdürlüğü Müdürü Osma Topcagiç ile süreç hakkında konuştu.Southeast European Times için Saraybosna'dan Yusuf Ramazanoviç'in haberi -- 12/06/08 BH Avrupa Entegrasyon Müdürlüğü Müdürü Osman Topcagiç. [ESI] Southeast European Times: Bosna-Hersek’in İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nı (SAA) imzalama tarihi 16 Haziran Pazartesi. Bunun AB ile üyelik anlaşmasının imzalanmasına giden yoldaki ilk adım olduğunu da göz önünde tutarak, uzun süren güvenliksiz bir dönem sonrasında BH’nin artık yavaş fakat emin adımlarla daha sakin sulara doğru geçiş yaptığını söyleyebilir miyiz?Osman Topcagiç: İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nın imzalanmasının, BH’nin AB entegrasyon süreci içindeki ilerlemesinde yeni bir safha anlamına geleceği hiç şüphe götürmez. Bu, BH ile Birlik arasındaki ilk akdi ilişki, dolayısıyla da refah, istikrar, demokrasi ve AB ülkeleri ailesinin simgelediği ve beslediği diğer değerlere giden yoldaki ilk somut adımdır. Pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenecek imza töreni AB üyelik süreci dahilinde daha önce yapılmış bütün reformların tanındığı ve desteklendiğini göstermenin yanı sıra, aynı zamanda BH için bu yoldaki reformları daha verimli bir şekilde uygulamaya devam etmesi yönünde bir zorunluluk anlamına da gelecektir.SETimes: Son zamanlarda basında çıkan haberlerde, sizin SAA yürürlüğe girdiğinde bunun diğer şeylerin yanı sıra bazı genel tüketim maddelerinin fiyatlarında bir düşüşe de yol açacağı şeklindeki sözlerinize yer verildi. Size göre, SAA’nın BH’deki sıradan vatandaşa ekonomik ve diğer şekillerde ne gibi faydalar sağlayacağını daha açık bir şekilde anlatabilir misiniz?Topcagiç: SAA’nın bir ticaret anlaşması olduğunu söylemek yaygın bir davranıştır. Oysa o bundan çok daha fazlasıdır. Anlaşma, BH’nin siyasi ve ekonomik açıdan istikrara kavuşması ve ülkemizle AB arasında yakın ve kalıcı ortaklıklar oluşmasına katkıda bulunacaktır. Bu da faydaların siyasi nitelikte olduğu, ancak vatandaşlar için ekonomik niteliğinin de belirgin olacağı anlamına gelmektedir. 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek ve SAA onaylanana dek uygulamada olacak olan geçici anlaşmada ticaret ve ulaştırmayla ilgili bölümler yer almakta olup, bunlar AB ülkelerinden gelen belli ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin azaltılması veya kaldırılmasını sağlayacaklardır.Bunun da, piyasada daha az pahalı ürünlerden oluşan daha geniş seçeneklere sahip olacakları için vatandaşlara doğrudan bir faydası olacaktır. Bu durum işadamlarına da yarayacaktır, zira onlar da ekipman, hammadde ve üretim makinelerini daha düşük fiyatlara satın alabileceklerdir.Ancak gümrük vergilerinin kaldırılması yerli üretici için daha güçlü bir rekabet anlamına da gelecektir. Potansiyel olumsuz etkiler yüzünden endişelenmek yerine, bu güçlü rekabet yerli üreticileri ticari faaliyetlerini iyileştirmeleri ve pazarların bölge ülkelerine açılmasını yaşadıktan sonra ikili serbest ticaret anlaşmaları ve CEFTA’nın uygulanması yoluyla kendi rekabetlerini daha da açık bir pazarda güçlendirmeleri yönünde cesaretlendirmelidir. Genel olarak, SAA’nın geçen Aralık ayında paraflanmasından bu yana yaşanan bazı olumlu gelişmeler göz önüne alındığında, Anlaşmanın imzalanmasının BH’nin kredi notunun artmasına da yol açmasını beklemek gerçekçi olur.SETimes: BH Avrupa Entegrasyon Müdürlüğü’nün SAA sürecindeki rolü tam olarak nedir? Kurum Avrupa Komisyonu’nun BH Heyeti ile nasıl işbirliği yapmaktadır? BH’nin yerel makamlarıyla nasıl işbirliği yapmaktadır?Topcagiç: Avrupa Entegrasyonu Müdürlüğü, BH Bakanlar Kurulu’nun, rolü Bakanlar Kurulu Yasası ve BH Bakanlıklar ve Diğer İdari Makamlarla İlgili Yasa tarafından tanımlanmış olan kalıcı bir organıdır. Bu yasalar ve diğer yönetmelikler uyarınca, Avrupa Entegrasyon Müdürlüğü BH’nin AB üyelik sürecinin baş koordinasyon kurumudur. Bu da, organın bu süreçte yerel kurumlarla işbirliği yaptığı anlamına gelir. Müdürlük aynı zamanda, Avrupa Komisyonu’nun İstikrar ve Ortaklık Süreci’ndeki baş faaliyet ortağıdır. Müdürlüğün faaliyetleri geniş bir yelpazede yer almaktadır: yasaların uyumlulaştırılması, AB yardımlarının koordinasyonu, AB müktesebatının çevrilmesinin yanı sıra Avrupa entegrasyon sürecinin koordinasyonu ve tanıtımı.SETimes: Geçtiğimiz günlerde Brüksel’de düzenlenen AB ile BH arasındaki vize iptal sürecinin başlama törenine katıldınız. Bu sürecin BH vatandaşlarına ne gibi faydalar getirmesinin beklendiğini bizlere anlatır mısınız?Topcagiç: Vize rejiminin serbestleştirilmesi konulu diyaloğun resmen başlamasından çok kısa bir süre sonra, BH’ye, yerine getirildikleri takdirde BH vatandaşlarına AB ülkelerinde vizesiz seyahat olanağı sağlayacak kriterlerin yer aldığı bir yol haritası verildi. Yol Haritası çok karmaşık bir reform paketi olup, belge güvenliği, verimli sınır denetimi, kaçak göç, yolsuzluk, organize suçla mücadele ve genel olarak hukukun üstünlüğüyle ilgili kriterler içermektedir. Ayrıca, Avrupa Komisyonu nihai hedef olan BH vatandaşlarına yönelik vize rejiminin kaldırılmasını gerçekleştirmek amacıyla Avrupa entegrasyon sürecinin genel gidişatı ve ülkedeki durumu da ölçüyor olacak.SETimes: BH Yüksek Temsilcisi Miroslav Lajcak’ın geçtiğimiz günlerde AB entegrasyon sürecinin BH’nin devletliğiyle ilgili sorunların çözümü olduğu yolunda yaptığı yorumlara katılıyor musunuz?Topcagiç: BH’nin Avrupa entegrasyon süreci temelde kurum inşası ve bu yoldaki yükümlülükleri yerine getirebilmek için bunların kapasitelerinin geliştirilmesini içeren bir süreçtir. Başlangıçta, Fizibilite Çalışmasının yayınlandığı yıllar önce, BH’nin SAA’nın uygulanmasıiçin hiçbir kurumsal veya yasal kapasitesi olmadığı açıktı. Bu yüzden, Fizibilite Çalışmasında tanımlanmış olan 16 öncelikli alan bugüne kadar 46 yeni yasa ve anayasanın geçirilmesi ve Rekabet Kurulu, veterinerlik kurumları, bitki sağlığı teftişleri ve pek çok başkası gibi 27 yeni kurumun güçlendirilmesine olanak sağlamıştır.SETimes: Son olarak, söylemek istediğiniz bir şey var mı?Topcagiç: Burada işaret edilmesi gereken şey SAA’dan doğan yükümlülükleri yerine getirmenin önemidir. Avrupa entegrasyon sürecini başta aday ülke statüsü hedefi olmak üzere sonraki safhalarına doğru ilerleme kaydetmek için, bu vaatlerin verimli bir şekilde yerine getirilmesi ve reformların sürdürülmesi gerekmektedir. BH Bakanlar Kurulu aday ülke statüsünü 2010 yılında elde etmeyi planlamaktadır ve ülkedeki bütün kurumlar gerekli çabaları gösterdikleri takdirde bu amaca ulaşmak mümkün olacaktır.