Duyuru

Makedonya’da neler oluyor?

Arnavutluk Haberleri - Makedonya

  /   3009   /   13 Aralık 2015, Pazar

Akit
 Yazdır

  

Nereyse hiçbir sıkıntı yaşamadan eski Yugoslavya’dan ayrılan Makedonya, son birkaç yıldır oldukça sancılı bir siyasal süreçten geçiyor. Bu ülkede yaşanan krizin arka planı daha eski olsa da, resmi başlangıcı geçen yıla dayanıyor. 

Nisan 2014’te gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı ve Erken Parlamento Seçimleri’ni, yıllardır iktidarda bulunan, Nikola Gruevski liderliğindeki VMDO-DPMNE ve bu partinin Cumhurbaşkanı adayı Gyorge İvanov kazandı. 

Her iki seçimi de VMDO-DPMNE’nin kazanması, birçok siyasal analist tarafından, Makedonya için istikrarlı yılların başlangıcı olarak değerlendiriliyordu. Ancak öyle olmadı. 

Ana muhalefet partisi Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği-SDSM, önce parlamentoyu boykot etti. Ardından, SDSM lideri Zoran Zaev, iktidarı, seçimlerde hileye başvurmak, yargıyı etkilemeye çalışmak, yasadışı dinleme faaliyetlerinde bulunmak, muhalefete şantaj yapmak, rüşvet ve yolsuzlukla suçlayan açıklamalara başladı. 

Üçüncü aşama olarak da, Üsküp başta olmak üzere, Manastır ve Pirlepe gibi şehirlerde mitingler, sokak gösterileri ve Başbakanlık ve Meclis Başkanlığı önünde çadır kurulması eylemleri gerçekleştirildi.

Şunu da hatırlatalım: Zaev’in iddiaları arasında 2011 yılında, 14 Milyon Euro karşılığında, İsrail’den dinleme cihazları satın alınması ve bu cihazlarla 20 bin kişinin dinlenmesi de yer aldı. Zaev, tüm iddialarını, yayınladığı onlarca ses kayıtıyla da destekledi. 

SDSM lideri Zoran Zaev, gösterilerin başladığı ilk günden beri; Başbakan Nikola Gruevski’nin istifasını, ses kayıtlarında dile getirilen iddiaların araştırılmasını, seçim sisteminin yenilenmesini, seçmen listelerinin yenilenmesini ve ülkeyi erken seçime götürecek geçici hükümetin kurulmasını talep ediyordu.

Yolsuzluk ve yasadışı dinleme iddiaları ile köşeye sıkışan Makedon Gruevski Hükümeti, üzerine odaklanan gözleri başka yöne çevirmek için, milliyetçilik kartına oynadı. Kumanova’da kanlı bir operasyona imza atarak Arnavut damarına basan Makedon Hükümeti, buradan da umduğunu bulamadı. Gruevski Hükümeti, Kumanova’daki çatışmalardan, iki bakan ve istihbarat müdürünün istifası ile ayrıldı.

Aylarca devam eden protestolar bir türlü sonlandırılamayınca ve iktidar da geri adım atmayınca, bu sefer ABD ve AB önderliğindeki yabancı misyon şefleri devreye girdi. İktidar ve muhalefet arasındaki görüşmeler, 2 Haziran ve 15 Temmuz siyasal anlaşmaları ile neticelendi. 

Her iki anlaşmadan kazançlı çıkan genel anlamda muhalefet oldu. Seçim sistemi aynı kalsa da, diğer talepleri gerçekleşti. Makedonya, yenilenecek seçmen listeleriyle, 24 Nisan 2016’da sandık başına gidecek. Seçime 100 gün kala Başbakan Gruevski istifa edecek. Geçici hükümette, ana muhalefet partisi SDSM’den de bakan ve bakan yardımcıları yer alıyor. Ayrıca Ses kayıtlarındaki iddialar, özel yetkili savcılık tarafından incelenecek.

Ne var ki Nisan 2014’den beri yaşananlar, hem ekonomik, hem de demokratik ve siyasal anlamında, Makedonya’ya pahalıya mal oldu. 

Her şeyden önce AB ve NATO üyeliği yolunda önemli bir zaman ve enerji kaybı yaşandı. Makedonya, Freedom House’un geçiş sürecindeki ülkeleri kapsayan demokrasi raporunda, Bosna Hersek, Sırbistan ve Karadağ ile birlikte “geçici veya eğreti rejim” grubunda yer aldı.

Makedonya’daki ekonomik veriler de hiç iç açıcı değil. Ülkedeki yabancı yatırımlarda büyük düşüş yaşanıyor. Yılın ilk dokuz ayında yapılan doğrudan yabancı yatırımlar, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 24,7 oranında geriledi. Bu oran, siyasi krizin zirveye ulaştığı, yılın ilk üç ayı için yüzde 36,4 olarak gerçekleşti.

Makedonya’daki yabancı yatırımcılar, iş yapmanın zora girmesi ve yatırım koşullarının bozulması beklentisiyle, kârlarını temettü şeklinde dağıtıp, yeni yatırımdan kaçınıyorlar. Merkez Bankası verilerine göre; yabancı yatırımcılar, yılın ilk üç ayında, 55,3 milyon Avro değerinde temettü dağıtmış. 

Makedonya’nın bu yılın ilk dört ayında gerçekleştirdiği dış ticaret hacmi de, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 13,1 oranında geriledi. 

Makedonya, son 10 yılda dördüncü kez, Eurobond üzerinden 500 milyon Avro borçlanacak. Bir önceki yıl da aynı miktarda borçlanılmıştı.

AB İstatistik Kurumu Eurostat verilerine göre; Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan ile birlikte, Avrupa’nın en yoksul ülkeleri arasında yer alıyor. 

Devlet İstatistik Kurumu verilerine göre ülkedeki sigortalı çalışanların yarıdan fazlası, 195 Avro’dan daha az maaş alıyor. Çalışanların sadece yüzde 3,3’ü 485 Avro ve üzerinde maaş alıyor. Tabii bu kadar şanslı olmayanlar da var. Bu yılın ilk çeyreğindeki işsizlik oranı, yine aynı kurumun verilerine göre, yüzde 27,3 olarak gerçekleşti.

Toparlarsak: Makedonya’da olan bitenin kazananı yok, kaybedeni ise pek çok. 


  

Yorumlar