Bu yılın başında NATO’dan katılım daveti alan, AB reformları alanında ise hamle yapan Arnavutluk, Avrupa-Atlantik ile bütünleşme sürecinde heyecan verici bir yolda ilerliyor. Dışişleri Bakanı Lulzim Basha, Southeast European Times yazarı Sami Neza ile yaptığı söyleşide, ülke ilerleme kaydederken, net bir hükümet vizyonu ile tam bütünleşme ve kurumsal standartlarla uyumun kapılarının açılacağını söyledi.Sami Neza, Southeast European Times, Tiran -- 14/07/08 Arnavutluk Dışişleri Bakanı Lulzim Basha. [Getty Images] Southeast European Times: Avrupa ile bütünleşme sürecinde Arnavutluk karşılaştığı en önemli zorluklar neler?Lulzim Basha: Arnavutluk, Avrupa ve Avrupa-Atlantik ile bütünleşme yolculuğuna yıllar önce başladı. Bugün ise bunun sonuçlarına tanık oluyoruz. Bu yolculuk siyasi cesaret, net bir vizyon ve güçlü bir kararlılık gerektiriyordu. Yola çıkarken bunlara sahiptik ve bugün yine bu değerlere sahip çıkıyoruz.Son yirmi yıl içinde Arnavutluk, etkin bir şekilde özgürlük, demokrasi, hukuk devleti ve piyasa ekonomisine doğru bir dönüşüm içine girdi. Bu yolda çeşitli zorluklarla karşılaştık, fakat bu sürecin kalbinde iki hedef aynı şekilde korunuyor: NATO'ya tam üyelik ve Avrupa ile bütünleşme.Arnavutluk hükümeti, Avrupa ile bütünleşme sürecini hayati bir ulusal hedef olarak değerlendiriyor. Kopenhag Kriterlerini ve başka belgelerle belirlenen koşulları yerine getirmek için çok çalışarak, gerekli Avrupa standartlarına ulaşmayı garanti altına alıyoruz.Şimdilerde Arnavutluk, AB ile bütünleşme sürecinin çok önemli bir aşamasında. İki yıl önce İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasını (SAA) imzaladık ve yakında anlaşma tüm AB üyeleri tarafından onaylanacak. SAA, Arnavutluk’taki reform sürecinin temel kılavuzu niteliğinde. AB ile bütünleşme sürecini hızlandırmaya yönelik her çabamız, Arnavutluk hükümetinin gerçekleştirdiği reformlar içinde yer almaktadır.Reformlar; organize suç ve kaçakçılıkla mücadele edilmesini, yolsuzlukların azaltılması ve idari kapasitenin kuvvetlendirilmesini, ülkeye daha fazla yabancı doğrudan yatırım çekilmesi ve ılımlı bir iş ortamı kurulmasını, hukuk devletinin güçlendirilmesi ve yargı ve seçim sistemlerinin iyileştirilmesini amaçlıyor.SETimes: Arnavutluk, AB üyeliği için aday ülke statüsü talebinde bulunacak mı, ve bulunacaksa ne zaman?Basha: AB üyeliği için adaylık statüsü, AB ile bütünleşme sürecinde doğal bir aşama olacaktır. Bunu, Arnavutluk’un bütünleşme reformlarını uygularken kaydettiği somut ilerlemeye dayanarak söylüyoruz. AB’ye yönelik yaklaşımımız, her ne kadar önemli bir unsur olsalar da sadece tarihler ve zamanlamaya dayanmıyor. Biz yaklaşımımızı öncelikle reformların kalitesine, geniş kapsamlılığına ve etkinliğine dayandırıyoruz.Üyelik başvurusunun yapılması, bütünleşme sürecinin önemli dönüm noktalarından biri. AB ile yakın işbirliği ve müzakereler sayesinde başvurunun daha erken bir tarihe alınacağını düşünüyoruz. Geçmişte olduğu gibi aynı işbirliği, müzakere ve ortaklık felsefesi içine hareket edeceğiz. Bütünleşme süreci kapsamında ülkenin seçim sisteminde reform yapılması gerekecek. [Getty Images] SETimes: Arnavutluk hızlı bir bütünleşmeyi kaldırabilir mi ve sizce ülkenin idari kapasitesi buna izin verir mi?Basha: Arnavutluk en başından beri AB ile bütünleşme taraftarı oldu. Geniş halk desteği ve tüm siyasi partilerden tam destek konusunda benzersiz bir örnek teşkil ettiğimizi düşünüyoruz. Zorlukların farkındayız ve AB ile bütünleşmenin bir süreç olduğu gerçeğinin bilincindeyiz.Hükümet, AB ile bütünleşme süreci için gerekli idari kapasiteyi göstermeye kararlı ve meseleyi de buna uygun şekilde ele alıyor. İdari reform, hükümetin üzerinde ciddi bir şekilde çalıştığı reformlardan biri. Bu reform, tüm reform sürecinin en önemli ayaklarından biri ve sonuçlarını da şimdiden alıyoruz.AB ile bütünleşme ve AB standartlarının eksiksiz şekilde yerine getirilmesi için, Müktesebatın fasıllarında belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sorumlu idari yapıların net bir idari vizyona sahip olmaları gerekiyor. İdari reformlar, ulusal kararların uygulanması ve bütünleşme süreci çerçevesinde değerlendiriliyor.SETimes: Arnavutluk’un Makedonya’nın ismi ile ilgili tutumu nedir? Arnavutluk’un, iki komşu arasındaki bu meselenin çözümü konusunda herhangi bir etkisi olacak mı?Basha: Arnavutluk, iyi komşuluk ilişkileri politikasına bağlıdır.İsim meselesine gelince, bu konunun Makedonya ile olan ikili ilişkilerimiz çerçevesinde yer almadığının altını çizmek istiyorum. BM desteğiyle gerçekleştirilecek ikili görüşmeler sonucunda, en kısa sürede her iki tarafın da (yani hem Makedonya hem de Yunanistan) kabul edeceği bir çözüm bulunmasını istiyoruz.Çözümün, bölgede barış, istikrar ve refahı güçlendirmesini umuyoruz. Bölgemize barış ve istikrar getiren ve bölge ülkelerinin Avrupa-Atlantik ile bütünleşmesine yardımcı olan girişimleri desteklemek, dış siyasetimizin temel ilkelerinden biri.SETimes: Arnavutluk kısa bir süre önce NATO üyeliği daveti aldı. Üyeliğin Arnavutluk açısından faydaları neler? Arnavutluk’un üyelik daveti alması ülkede yankı uyandırdı mı? Arnavutluk, Nisan ayında NATO’ya katılım daveti aldı. [Getty Images] Basha: Bu yıl Nisan ayındaki 2008 Bükreş zirvesinde Arnavutluk’un, Hırvatistan’la birlikte katılım görüşmelerine başlamak için davet alması, Arnavutluk'un gösterdiği çabalar için bir ödül ve refom gündeminin daha da ileriye götürülmesi için bir teşvikti.Bükreş zirvesinin kararı, Arnavutluk’un, Avrupa-Atlantik ile bütünleşme sürecinde gösterdiği 15 yıllık çabanın taçlandırıldığı ve ülkenin, müttefikleri ile bugünkü ve gelecekteki ilişkileri açısından yeni bir döneme girdiği tarihi bir andı.Bu olay, hem Arnavutluk için istisnai bir başarıyı, hem de ekonomi, siyaset, toplum, ordu, insan hakları ve azınlık hakları konularında titizlikle gerçekleştirilen olumlu değişim ve dönüşümler sayesinde ulaşılan, yeni ve somut Arnavutluk gerçeğinin kabul edilmesini temsil ediyor.Bu başarı, hem ülke içinde hem de bölgede istikrarın geliştirilmesine doğrundan katkı sağlayacak. Genişleme ayrıca insanların ve kültürlerin serbest dolaşımı, yatırım ve sermaye transferindeki artış sayesinde ekonomik kalkınmayı ve ulaşım altyapısının geliştirilmesini de beraberinde getirecek. Ulaşım altyapısındaki iyileştirmeler ise, henüz keşfedilmemiş muazzam bir potansiyele sahip Arnavutluk'ta turizmin gelişmesi açısından ciddi bir fayda sağlayacak.SETimes: Arnavutluk’un Kosova ve diğer Balkan ülkeleri ile olan ilişkileri nasıl?Basha: Kosova ile işbirliği, bölgesel siyasetimizin önemli bir parçası. Şu anda Arnavutluk ve Kosova arasındaki ilişki mükemmel düzeyde. İlişkimiz komşuluk, işbirliği ve uluslararası düzeyde tanınan sınırlara saygı ilkelerine dayanıyor. Bu ikili ilişkilerin temelinde, 33 adet anlaşma ve mutabakat zaptı yer alıyor. Bu çerçeveyi gelecekte daha da derinleştirmek ve kurumsallaştırmak istiyoruz.Arnavutluk ve bölge ülkeleri arasında ilişkiler de iyi düzeyde. Bu ilişkilerde de işbirliği, komşuluk ve toprak bütünlüğüne saygı ilkelerini temel alıyoruz. Arnavutluk’un komşuları ile arasında öne çıkan bir sorun yok.Arnavutluk’un bölge siyaseti, AB’nin önerilerine ve SAA’nın koşullarına dayanıyor. Bu koşul ve önerilerin yerine getirilmesi, hem Arnavutluk’un hem de bütün olarak bölgenin Avrupa ile bütünleşebilmesi için bir ön koşul.Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.