Dünya Bülteni / Haber Merkezi
Fener Rum Patrikhanesi ile Moskova Patrikhanesi arasındaki ilişkiler eski Sovyet toprakları üzerindeki nüfuz kavgası yüzünden kopma noktasında. Fener Patriği Bartolomeos ile Moskova Patriği 2'nci Aleksi'nin karşılıklı mektuplarla 'hodri meydan' demeleriyle kavga Ortodoksluğun temelini sarsar oldu. Böylece Ortodoks alemi, 1054'de Hristiyan kilisenin Doğu ve Batı Roma diye ayrıldığı dönemdeki gibi bölünmenin eşiğine geldi.
İki patriklik arasındaki kavganın görünür sebebi, Rus ve Beyaz Rusların dini kökü olan Ukrayna Slavlarının Hristiyanlığı seçmesinin 1.020'inci yılı kutlamaları çerçevesinde, bu pazar Kiev'de planlanan dini töreni iki patriğin birlikte yönetme çabası.
Buna Moskova Patriği İkinci Aleksis, sert bir mektupla tepki gösterdi, "Fener Patriğini doğru olmayan adımlar atmamaya çağırdık. 1054'deki parçalanmaya benzer sonuçlar doğurabilecek gelişmeler yaşanabilir" dedi. Moskova Patriği, Bartolomeos ile arası iyi olan din adamlarına da 'Kiev'deki ayine katılmayın' çağrısı yaptı.
Bartolomeos'un buna cevabı ise "Şahsıma yönelik hakaret içeren ifadelerinizin aslı astarı olsaydı, sizinle dini ayin yönetme teklifinde bulunmazdım. Sizden tehditkâr değil sevgi sözleri beklerdim" oldu.
Bartolomeos, Kiev'deki törene gidiyor, hem de devlet başkanı Yuşçenko'nun özel uçağıyla. Ama Moskova Patriği gelmiyor. Kıbrıs konusunda, Rusya'yı daha önemli gören Kıbrıs Patriği de Ukrayna'ya gelmeyecek olanlar arasında.
Buraya kadar olanlar normal. Bu iki kilise arasında bir nüfuz savaşı gibi görülebilir.
Ama Yunan gazetesi Ethos'un iddiası ise çok daha ağır.
Etnos Gazetesi'ne göre, Fener Patrikhanesi ile Moskova Patrikliği'nin kavgası aslında bir ABD- Rusya mücadelesi.
Fener Patrikhanesi'nin ardında Amerikancı bir bloğun olduğunu öne süren gazete, ABD ile Rusya arasındaki jeopolitik bir savaş yaşandığını, iki kilisenin de bu savaşın birer parçası olduğunu iddia ediyor.
Gazeteye göre, Amerikalılar, Ukrayna Kilisesi'ni, Fener Patrikhanesi üzerinden, Moskova'dan koparmayı başarırsa, Rusya karşısında büyük başarı kazanacaklar.
Gazete, şu anda Ukrayna'da büyük bir Rus nüfusunun ve beraberinde de bir Rus nüfuzunun olduğuna dikkat çektiği haber yorumunda şunları söylüyor:
"Ukrayna'nın NATO'ya üye olma konusu ortaya çıkarsa ve Moskova, yandaşı Ukrayna güçlerini siyasi itaatsizliğe davet ederse, Ukrayna'nın nüfusunun büyük bir bölümü, ekonomisinin yüzde 80'ini temsil eden önemli toprakları ve kıyıları, Kiev'den ayrılıp Rusya ile birleşir."
Ama gazeteye göre, Batı yanlısı siyasi elit, SSCB'nin dağılmasından sonra devlete ait mülkiyetleri yağmalayan "oligarşiye" dayanarak, ABD'ye doğru yöneldi ve bu girişimin kilise içinde de uzantıları var.
Ve bu Amerikancı kesim, çeşitli siyasi girişimlerle, Rus Kilisesi'nden gerçekleştirilen kopmalarla, Rusya'nın, kendi kiliseleri üzerindeki etkisini sınırlandırmayı amaçlıyor.
Gazete, Fener Rum Patriği'ni de suçladığı yorumunun devamında şunları yazıyor:
"Amerikalılar ve Avrupalılar, Ukraynalı Batı yanlısı elitle işbirliği içinde, Moskova'nın dini liderliğini reddeden bu kiliseleri destekliyor. Fener Patrikhanesi de, bu kirli oyunun içine girdi. Patriğin, Amerikalıların güvendiği bir adam olduğu gerçeği bir sır değil. Fener, Patrikhanenin yalnızca ABD'nin korumasıyla, Türkler tarafından İstanbul dışına atılmaktan kurtularak, ayakta kalabileceğini düşünüyor.
Dolayısıyla ABD'nin çıkarları için önemli olan, ABD-Rusya arasında Ukrayna kilisesine ilişkin jeopolitik sürtüşmede, Patrik Bartholomeos'un Washington'un politikasının yanında olmamaktan başka seçeneği yok.
ABD'nin desteğine bağımlı olan diğer Ortodoks dini liderler de aynı şeyi yaptı -Arnavutluk Başpiskoposu Anastasios, Kudüs Patriği Theofilos -ekonomik açıdan korkunç bir şekilde Rusya'ya bağımlı olsa da, İsrailliler ona Amerikan çizgisinden farklı bir çizgi izleme imkanı tanımadılar- ve diğerleri. "
Gazete, Yunan Kilisesi'nin de Fener Rum Patriği'nin yanında yer alarak Kiev'e gitme kararır eleştirirken, bu hareketin, Yunanistan-Rusya ilişkilerini sabote edeceğini belirtti.
Moskova Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi'ne saygıları olduğunu, ancak kendileri 200 milyon Hıristiyanı temsil ederken, İstanbul'da yaşayan 2 bin kişilik cemaate sahip patrikhanenin kendilerine hükmetme yetkisinin olmadığını savunuyor. ABD ve AB ise Fener Patrikhanesi'nin liderlik çabasını destekliyor. Bartholomeos, Ukrayna'daki 'Turuncu Devrim' sırasında destek vermişti.
Yorumlar