Ohri Anlaşması'nın Makedonya'daki savaşa son vermesinden yedi yıl sonra halktan farklı sinyaller geliyor. Ve etnik azınlıklar kamu hizmetlerinde çok daha iyi şekilde temsil ediliyorlar. Ancak sorunlar devam ediyor.
Southeast European Times için Üsküp'ten Zoran Nikolovski'nin haberi -- 20/08/08
2001 yılında yürürlüğe giren Ohri Çerçeve Anlaşması Makedonya'ya barış, etnik toplumlar arasında daha iyi işbirliği ve azınlık haklarında artış getirdi. Pek çok uzman onun bölgede işlevsel, çok uluslu bir devlet oluşturmada en başarılı anlaşmalardan biri olduğuna inanıyor.
İktidardaki VMRO-DPMNE partisinden temsilciler, Ulusal Kurtuluş Ordusu'ndan (NLA) doğan bir Arnavut azınlık partisi olan Demokratik Bütünleşme Partisi'nin (DUI) düzenlediği anlaşma yıldönümü kutmala etkinliklerine daha önce hiç katılmadılar.
Bu yılsa, VMRO-DPMNE liderliğindeki hükümet 13 Ağustos'ta yıldönümü münasebetiyle bir tören düzenledi. Gözlemciler bunu, VMRO-DPMNE arasında yakın tarihe kadar imkansız olan koalisyondan kaynaklanan bir ilerleme olarak gördüler.
İstatistikler 2001 yılından bu yana büyük bir değişikliğe işaret ediyor. Etnik azınlık mensubu memurların yüzdesi %4'ten neredeyse %17'ye fırlamasına karşın, hükümetteki azınlık temsiliyeti nüfus geneliyle karşılaştırıldığında hala geride kalıyor. 2002 nüfus sayımına göre, sadece etnik Arnavutlar nüfusun %23'ünü oluşturuyorlar.
Değişiklik her yerde göze çarpıyor. Arnavut bayrağı çok ırklı belediyelerin önünde yasal şekilde dalgalanıyor. Azınlıkların %20 veya daha fazlasını oluşturduğu kasabalarda, trafiğe yön veren ve binaları tanımlayan işaretler iki veya üç dilde yer alıyor.
Ancak uzmanlar anlaşmanın en önemli özelliğinin bir iç savaşı önlemesi olduğu görüşündeler. Bugün bile, 2001 yılında Makedonya'da yaşananlara farklı isimler veriliyor - isyan, ihtilaf veya sınırlı ölçekte bir iç ihtilaf gibi.
Anlaşmaya barış getirdiği için övgüde bulunan 2001 yazında görevli Makedonya'daki ABD'li arabulucu James Pardew, Üsküp merkezli Kanal 5 televizyonuna verdiği demeçte, "Çatışmalar tam ölçekli bir savaşa dönüşseydi, Makedonya'yı ülke olarak yok ederdi." dedi.
Diğerleri devam eden siyasi sorunlara işaret ediyorlar. 2001 barış görüşmelerinin katılımcılarından biri olan Üsküp'teki St. Cyril ve Methodius Üniversitesi hukuk profesörü Ljubomir Frckovski, Üsküp'ün henüz Arnavutça'nın kullanımıyla ilgili sorunu çözemediğini söylüyor. Anlaşmanın bunu açık şekilde onaylamamasına rağmen, milletvekilleri bu dilin kullanımıyla ilgili bir yasa çıkarmaya karar verdiler.
Bir diğer hukuk profesörü, Vlado Popovski, anlaşmanın bir çok şeyi başarmakla birlikte evlerinden uzaklaştırılan insanlara yardım etmediği görüşünde. Bu hükümler, Üsküp civarındaki Aracinovo kasabası ve Lipkovo bölgesinde ayaklanmanın devam etme potansiyeli yüzünden uygulanamıyor.
Hükümete göre, batı Makedonya'daki köylerde evlerinden uzaklaştırılmış 771 etnik Makedon bulunuyor. Bu insanlar, yedi yıl sonra bile evlerine dönmekte kendilerini güvende hissetmedikleri yönünde Başbakan Nikola Gruevski'ye istekte bulundular.
Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.
Yorumlar