Ülkenin güneyindeki Strpce belediyesinde yaşayan Sırplar, Kosova’nın bağımsızlık ilanını kabul etmiyor, fakat en azından istikrar sürecinin beraberinde daha fazla istihdam ve daha iyi altyapı hizmetleri getireceğini ümit ediyor.Metin ve fotoğraflar: Blerta Foniqi-Kabashi, Southeast European Times, Priştine – 15/09/08 Strpce ya da Arnavutça adıyla Shtërpcë, Priştine’ye 61 km uzaklıkta. Merixhan Tomislav, 45 yıl boyunca bir devlet kurumunda çalıştı. Şimdi ise bir yandan kent merkezinde küçük bir dükkanda sigara, gazete ve kuru yemiş satarken, diğer yandan da Belgrad’daki yetkililerin verdikleri parayla geçinmeye çalışıyor. Çevredeki sokaklarda sayısız posterde Sırp milliyetçisi siyasetçi Tomislav Nikoliç’in yüzü görülüyor.Burası, Makedonya sınırında bulunan ve halkın çoğunluğunu Sırpların oluşturduğu Strpce belediyesi. Kent nüfusunun yaklaşık yüzde 70'ini Sırplar, yüzde 27'sini Arnavutlar ve geri kalanını da diğer azınlıklar oluşturuyor. Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç, ilk görev döneminde buraya gelerek, Kosova’nın Sırbistan’ın bir parçası olarak kalacağına dair söz vermişti. Fakat 17 Şubat’ta Priştineli liderler, bölgenin bağımsızlığını ilan ettiler. O tarihten bu yana 46 ülke, Kosova’yı egemen bir devlet olarak tanıdı.Strpce’de durum çok sakin olmamakla birlikte, eskisi kadar gergin de değil. Tomislav, ayrıntıya girmese de, bağımsızlık ilanından sonra hayatın daha kolay hale geldiğini söylüyor.Bir Sırp adam, “Arnavutlarla birlikte yaşamalıyız” diyor. Kendisine, Arnavutlar ve Sırpların bunu başarıp başaramayacağı sorulduğunda ise, "Kim demiş başaramazlar diye?" şeklinde cevap veriyor.Adamın, ismini vermek istemeyen arkadaşı, Arnavutlar ve Sırpların birarada yaşamasının, Kosova'yı istikrara götürecek tek yol olduğuna inanıyor. “Biz birlikte yaşıyoruz. Arnavutlarla Sırpların birarada yaşayamayacağını kim söyledi bilmiyorum”, diyor. O da Belgrad’ın verdiği emekli maaşıyla geçiniyor, çünkü söylediğine göre Kosova hükümeti kendisine maaş vermiyor. Strpce’de yaşayan Merixhan Tomislav (solda), Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle birlikte hayatın daha kolay hale geldiğini söylüyor. Strpce ya da Arnavutça adıyla Shtërpcë, Priştine’ye 61 km uzaklıkta. Belediye sınırları dahilinde 16 köy var. Yollar genel olarak kötü durumda ve köylerin çoğunda su olsa da, eski ve bozuk kanalizasyon sistemi nedeniyle kirleniyor. Öte yandan elektrik şebekesinin de acilen yenilenmesi gerekiyor. Kentte elektrik kesintileri günlük yaşamın bir parçası haline gelmiş.Siyasi durum belirsiz. 2007 yılındaki son seçimlerin, Kosovalı Sırpların boykotu ile sabote edilmesi nedeniyle, BM özel temsilcisi mevcut görevlileri atamakla yetinmişti. Kosovalı Sırp olan belediye başkanı, meclisteki sekiz Kosovalı Sırp ve iki Arnavut üye gibi yemin ederken, yedi üye yemin etmedi.Diğer yandan emniyet hizmetleri, yerel Kosova Emniyet Hizmetleri kuvvetinin sorumluluğuna verildi. 45 Kosovalı Sırp ve 11 Arnavuttan oluşan kuvvet, iki UNMIK polis memurunun gözetiminde çalışıyor. Bölgede uluslararası askeri güç olarak Ukraynalı KFOR askerleri bulunuyor. KFOR, Kosovalı Sırp bölgelerine girişleri denetliyor.Strpce’de genel olarak bir belirsizlik havası hakim. İyimserlerin sayısı az, fakat bazıları da durumun iyiye gideceğine dair ihtiyatlı bir ümit içinde. Yerlin halkın Kosova’nın bağımsızlığı konusundaki görüşleri, kentin Sırbistan’ın bir parçası olduğu konusundan ısrar etmek ve Kosovalı yetkililerden vatandaşlara daha fazla istihdam imkanı sağlamasını istemek arasında değişiyor.30 yıl öğretmenlik yapan, fakat şimdi işsiz olan Goran Milutinoviç, "Burada bir hayatımız yok. Sırbistan bizim için hiçbir şey yapmıyor. Kendileri için kazanmaya çalışıyorlar. Çocuklarımı, eşimin Niş’teki (Sırbistan) ailesinin yanına götürdüm. Ekim 2004’te geri döndüler çünkü iş bulabileceklerini sanmıştım, ama hiçbir şey olmadı. Artık çok umutsuzum", diyor. Strpce’de emniyet hizmetleri, yerel Kosova Emniyet Hizmetleri kuvveti tarafından yürütülüyor. Milutinoviç’in eşi ise, Strpce’de halkın özgürce yaşamak istediğini söylüyor ve "Uluslararası toplum, önceki liderlerin getirdiği rejimin kurbanları olmamamız gerektiğini anlamalı. Bizler burada doğduk ve burada kalmalıyız. Fakat şimdiki gibi yaşamaya da devam edemeyiz", diyor.Kosova’nın pek çok yerinde olduğu gibi, Strpce’de de halk, ekonomik potansiyelin olmaması nedeniyle sıkıntı çekmiyor. Kent, Trepca, Ferizaj, Prizren, Peja ve başkent Priştine gibi sanayi ve madencilik merkezlerine en fazla 100 km mesafede.Miodrag Lajiç, “Sırplar, Kosova’nın daha iyi yerlerinde yaşıyorlar, fakat liderlerimiz bu zenginliği kullanmayı bilmiyorlar. Daha dikkatli olmalılar”, diyor. Lajiç'e göre, birlikte çalışrak sürdürülebilir bir gelecek yaratmak, hem Arnavutların hem de Sırpların menfaatine olacak: "Avrupalı Kosova'yı ancak beraberce kurabiliriz, çünkü bu şekilde ayrıyken dünya ilerlemememize izin vermeyecektir."Pek çok kimse, turizmin gelecekte istihdam ve gelir sağlayacağını ümit ediyor. Brezovica kayak merkezine ev sahipliği yapan kentte, Sırpların ağırlıklı olarak yaşadığı bölgelerden geçen ziyaretçilerin sayısı da az değil.Sigara almak için Strpce’de duran Priştineli Arnavut Agron Gashi, “Brezoviç ve Prevalac’a giderken bazen buradan geçiyorum. Burada herhangi bir sorun yaşamıyoruz", diyor.İsmini açıklamak istemeyen bir Sırp, “Kosova’nın herkes için daha iyi bir yer olacağını düşünüyoruz. Bu, Avrupa'ya uzanan bir yol. İyimserlerin sayısının daha fazla olması gerekiyor, çünkü Kosovalı Sırplar eskiden daha iyi koşullara sahip değildi. Şimdi ise birçok hakkımız var; hatta diğer ülkelerdeki azınlıkların sahip olduklarından daha fazla”, diyor.Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.